Narodzenia Pańskiego. Ikona i tradycja ikonograficzna wakacji

Z tak zwanych dwunastu (czylidwanaście najważniejszych) Święta prawosławne, jeden poświęcony pamięci urodzin Maryi, matki Jezusa Chrystusa. Jest to również bardzo ważne święto w Kościele katolickim. To wydarzenie odbędzie się 8 września (21 września dla kościołów przylegających do starego stylu).

Wydarzenia wakacyjne

Aby lepiej zrozumieć treść ikonograficznąwakacje, powinien krótko podkreślić swoje wydarzenia i treści teologiczne. Zgodnie z doktryną Kościoła prawosławnego, Maryja, przyszła Matka Boga, narodziła się ze sprawiedliwych Żydów Joachima i Anny. Ta para małżeńska była w oczernianym społeczeństwie, ponieważ nie miała dzieci, a to było w tamtych czasach uważane za karę Bożą za grzechy. Potem, po wzmożonych modlitwach i smutkach, anioł od Boga powiedział sprawiedliwym, że ich modlitwa została wysłuchana, a oni urodzą dziecko, którego chwała rozprzestrzeniłaby się po całym świecie. Dziewięć miesięcy później, zgodnie z legendą, urodziły się one jako Maria, którą ślubowali, że zostaną wychowani w Świątyni Jerozolimskiej. Nie ma na ten temat informacji w Biblii, a wszystkie informacje odnoszą się do stosunkowo późnej tradycji, częściowo odzwierciedlonej w księdze apokryficznej - tak zwanej Proto-Ewangelii Jakuba.

Najstarsze obrazy

Do tej pory najwcześniejsze obrazy naTematem tego święta jest początek drugiego tysiąclecia. Jako przykład można przytoczyć murale świątyni w Ateni (Gruzja) na motywach fabuły "Narodzenia Najświętszej Maryi Panny". Ikona, a raczej fresk tej fabuły, w tym kościele nawiązuje do XI wieku, ale możliwe, że jest to rekonstrukcja wcześniejszego obrazu. Do tego samego okresu należą obrazy ścienne w katedrze św. Zofii w Kijowie.

Ogólnie rzecz biorąc, wczesne obrazy z wakacji "Boże NarodzenieIkona Matki Boskiej (ikona lub fresk na ścianie kościoła - to nie ma znaczenia) jest prosta i nieskomplikowana. W nich nie ma kumulacji drugorzędnych szczegółów i symboli związanych z bardziej rozwiniętą tradycją. Centralnym miejscem w kompozycji jest postać Anny leżącej na łóżku. Przed nią jest położna, a na jej krańcach znajdują się kobiety z tradycyjnymi upominkami na cześć narodzin dziecka.

Późna tradycja

Jak już wspomniano, z biegiem czasu fabuła„Narodzenia NMP”, ikona lub których fresk 13-14 wieków nie było w każdej cerkwi, stał się skomplikowany i szczegółowy, gromadząc rozmaite dodatki. Do takich rzeczy należą na przykład ptaki, przedmioty wnętrza i życie domu Anny i Joakima, zbiorniki i tak dalej.

Na przykład możesz przywołać fresk z bazylikiNajświętszej Maryi Panny w Rzymie z XIII wieku. Kolejny żywy obraz na temat "Narodzenia Najświętszej Maryi Panny" jest ikoną (XVI w.) Lub, dokładniej, freskiem w klasztorze św. Feraponta w Rosji, gdzie jedna ze świątyń została konsekrowana na cześć tego święta. Autorem tego obrazu jest wybitny i znany malarz ikon Dionizos. Całkiem oryginalne artystyczne decyzje przejawiały się w bułgarskiej ikonografii. Przykład fabuły "Narodzenia Matki Boskiej" - ikona (17-18 w.) Z Sofii.

Kolejna innowacja późnej tradycjiaby zapewnić centralny świąteczny obraz dookoła obwodu z tzw. życiem. W tym przypadku mówimy o artystycznej reprezentacji narracji Proto-ewangelii Jakuba dotyczącej narodzin Maryi. Zaczęło się od obrazu pogrążonych w żałobie Joachima i Anny, zapieczętowanych wizytą Joachima ze świątyni w celu złożenia ofiary i odmówienia mu arcykapłana. Następnie następuje poszczenie na pustyni, pojawienie się anioła i spotkanie sprawiedliwych małżonków przy Złotej Bramie w Jerozolimie. W szczególny sposób oznacza koncepcję pozbawioną wszelkiego erotyzmu. Motyw przewodni ikony "Boże Narodzenie Dziewicy" wyznacza centralne miejsce. Żywa opowieść dopełniała obrazu innego święta Matki Bożej - wejścia do świątyni.

Wniosek

W XVII-XIX wieku i późniejszej tradycji ikonograficznejw Rosji popadł w rozpad pod wpływem zachodniego akademizmu i ogólnego zubożenia kultury duchowej. Zamiast ikon zaczęto tworzyć obrazy na temat religijny. Chociaż były wyjątki. Przykładem na temat "Narodziny Dziewicy" jest ikona Abla Widzącego. Mówiąc dokładniej, sama ikona została napisana przez jego kolegę z komórki Lazara pod koniec XVIII wieku z rozkazu cesarzowej pod kierunkiem Abla. Obraz jest interesujący, ponieważ, jak niektórzy sądzą, proroctwa o śmierci cesarza Pawła Pietrowicza, o przybyciu nowego cara w XXI wieku oraz o końcu świata znajdują się na jego polach. Za tę ikonę Abel wraz z kolegą z komórki zostali wygnani.